Benden bekleneni biliyordum, doğru olanı öğrenmiştim, zamanının geldiğini farkındaydım ama benim kararımdı. Çevremde aksi görünümde herhangi bir kadın yoktu ama benim kararımdı. 13 yaşındaydım ama benim kararımdı. Daha büyümüş hissediyordum. Artık okul başarılarımın yanında takdir edilen bir vasfım daha olmuştu. Onaylanmak, takdir edilmek, ödüllendirilmek kararımı aynı hevesle sürdürmeme yardımcı oluyordu.
Lisede durum daha başka bir boyuta taşındı. Yasak devam ediyordu: “Okulda açık, sivil hayatta kapalı” şeklindeki kişilik bölünmesini yaşayan binlerce kızdan biriydim. Üstelik lisem oldukça yüksek puanlarla alım yapan, dolayısıyla seküler ailelerin çocuklarının çoğunlukta olduğu bir okuldu. Bu da üzerimdeki ötekilik baskısını arttırdı, beni kendiliğime daha sıkı sarılmaya ve radikalize olmaya itti. Başörtüsünü onlara rağmen takıyor olmak bende mücadelede tarafını seçmeye tekabül ediyordu. Yoruyordu, yıpratıyordu ama motivasyonum büyüktü. Üniversiteye geldiğimde yasak kalkmıştı, “yeni”ye ayak uydurulmuştu. Bölümüm din üzerine değildi, başı örtülü kişi sayısı oldukça azdı. Büyük, kalabalık, kozmopolit bir ortamda bu konu üzerine düşünmedim bile. Negatif veya pozitif bir ayrımcılığa maruz kalmadım, kimse örtüm sebebiyle bana farklı davranmadı. Keşke her yer burası gibi olsa diye düşündüğümü hatırlıyorum hep.
İş hayatına giriş çabaları, başvurular, mülakatlar derken o zamana kadar nadiren hissettiğim bir duygu giderek ağırlığını artırdı.
İnsanlar bana baktığında yalnızca başörtümü görüyorlardı! Benimle ilgili her şey örtümle birlikte değerlendiriliyordu.
Kendimi ayrıştırmaya çabaladım. Daha sade, daha sıradan kıyafetler giymeye başladım. Örtüyü saymazsak herhangi görüşten bir kadının giyebileceği türden. Genellenmemek için, önyargılara kurban gitmemek için debelenip durdum. Tartışmalarda muhalifliğimi belirtme zorunluluğu hissettim, hiçbir oluşumun temsilcisi olmadığım konusunda birilerini ikna etmek durumunda bırakıldım. Ötesinde görünmez olmak istedim.
Başörtülü olma mücadelesini vermiştim, “başörtülü bacı” olmayan başörtülü olmak mücadelesi çok daha fazla yoruyordu.
Sonra kabullenme başladı; siyasal İslam diye bir şey vardı, başörtüsü de bunun simgesi olmuştu. Aylarca kendi içimde tartıştım, sonra bir an geldi ve kararım netleşti. Bana verdikleri özgürlüğü hatırlatma amacıyla; meydanlarda günlerce yayınladıkları 28 Şubat temalı propaganda videoları kırılma noktam oldu. Ben bunun bir parçası olmayı reddedecektim. Oy ve rant kaynağı olmak veya öyle görünüyor olmak içimde nefret uyandırdı.
Başımı örtme kararı alırken özgür olduğumu sanıyordum, çıkarırken yaşadıklarım bunun böyle olmadığını anlamamı sağladı; üstelik tam 10 yıl sonra. Fiziksel ve ruhsal sağlığımı etkileyecek kadar uzun süre kafa patlattıktan sonra kararımı açıklamaya karar verdim.
Bu öyle bir süreç ki; hayatınıza kıyısından köşesinden değen/değmiş her kişi için ayrı ayrı onun gözünden kendinize bakıyorsunuz. Sonra tüm tesellilerin dayandığı mihenk taşı zaman zaman aklınıza geliyor; ne kadar sürebilir ki? Herkes alışır, belki unutur. Belki ben de unuturum.
Böylelikle en yakınlarıma söylemeye başladım.
Ben şanslıydım, çekirdek ailemde beni destekleyenler vardı. Haberi alan yakın akrabalarım içinde ilginçtir; kadınlar en yüksek tepkiyi verenler oldu. Cenazem çıkmışçasına anneme sarılıp ağıt yakanın yanı sıra, eve gece vakti bana “tebliğ” yapmak için gelen oldu. Beni kendi odama götürüp baş başa konuşalım diyerek tatlı tatlı başladığı konuşma “Artık sizin eviniz helal dairesi değil, benim için öldünüz” diyerek gitmesiyle bitti.
1997 değil 2018’di, Nur Serter değil yengemdi, ikna odası ise benim odamdı. İkna edilmek istenenin değişmesi neyi makul kılardı?
Bizler düşünenleriz, kararlarını gözden geçirenleriz, rahatını bozanlarız. Buna cesaret etmek eylemimizden daha büyük bir adım aslında. Diğer cinsiyetten yahut diğer mahalleden olup da en yüksek sesle konuşanlar, evet sadece konuşanlar değiliz.
Cesaretimizin onaya ihtiyacı yok.
Bu ve buradaki her yazı bunu birbirimize hatırlatmak sadece.
(Görsel: Samer Fouad)
“1997 değil 2018’di, Nur Serter değil yengemdi, ikna odası ise benim odamdı.” için 6 yanıt
Bu yazıyı tekrar tekrar okuyorum.
”Cesaretimizin onaya ihtiyacı yok.”
Ne kadar güzelsin.
Bu forumda okuduğum her hikaye bir parça ben. Kendi yaşantımla o kadar benzer ki. Bu duygularda yalnız debelendiğimi sanarken bir çok kadınla aynı ikilemlerde, duygularda, zalimliklerde buluşuyor olmak beni hem rahatlattı hem üzdü. Cesaretinize hayranım.
Örtü= kölelik
Dinleri erkekler yaZmıştır ne hikmetse kadınlar dinleri ayakta tutuyor; kardeşim dine göre kölesin işte
Sana öbür dünyada huri de yok e niye hala kölesin??
bir erkek olarak hikayelerde kendimi buluyorum. merakla ve istahla okuyorum, sonra bir tane daha. Ve yine ben varim orda. sanirim dindarligin temelindeki bir sorundan kaynaklaniyor bunlarin hepsi: kendini ozel hissteme (her cocuk icin siradan olan sey) ve sonra da bunu surdurme cabasi. Ozellikle 90″larin sonunda ve 2000’lerin basindaysa yasadiklarimiz, ayni zamanda muhalif, mucadeleci ve aykiri olup varligini derinden hissedebiliyorsun. Sonrasi..: burda anlatilan hikayeler iste.
Ve bu cok guzel bir macera. Joseph Campbell’in kahramani kadim yolculuguna devam ediyor…
Sevgiyle..
Bu yazı o kadar ben ki, kocaman sarıldım
28 Subat’ta ve oncesinde korunmaya calisilan sey, cocuklarin turban takmasini en azindan okulda engellemek, kendi kararlarini verebilecekleri bir alan yaratmak, aile baskisi altinda kalmak zorunda olmadigini hissetirmek icindi. O gunun bazi kadinlari bunu idrak edemedi, turban gibi kendilerini yasadiklari bedene hapsetmeye calisan, ataerkil uygulamayi savundu. Hem de siyasal islamcilarin turbandan beslendigi bir ortamda bu destek verildi. Binlerce kiz (burada da yazildi) okulda turban takmak yasak oldugu icin rahat nefes alabiliyordu, bunu bu kizlarin elinden bagira bagira aldiniz, tebrik ederim.
Olmayan dininize gore, kadin haklarini konumlandirip savunmaya calistiniz. Islamin kadina deger vermedigi apacik ortadayken, bunu bir kenara birakip, kadin ozgurlukleri meselesini turban uzerinden cizip, gene kadinlari bugun geldigimiz ucube sisteme, topluma ve kulture mecbur ettiniz.
Benim son 2 senede zorla ortunmek zorunda kalan kizlarin yazilarini okumaktan midem bulandi artik.
Yarattiginiz bu canavar sayesinde kimbilir kac cocuk, riza insasi ya da dayakla kapandi ve icine dogdugu o karanlik dunyada nefes alacak tek bir zaman ve alan bulamadi. Basiniz tacidir bu durum, turbaninizla birlikte cikartmaya kalkmayin, o kohne gururunuzla birlikte tasiyin.